Innovatie

Social media voor defensie: met smartphone op patrouille?

0

Met vallen, opstaan en sprongen vooruit heeft de politie geleerd handig gebruik te maken van sociale media. Er wordt nog steeds veel geëxperimenteerd, maar sociale media hebben hun dienst bewezen. Onder andere op Politie 2.0 worden ervaringen en kennis hieromtrent gedeeld. De volgende vraag is: en defensie dan? Vormen sociale media een gevaar voor de operatie? Of kunnen ze militairen helpen bij operaties? (Hoe) kan Defensie sociale media binnen de commandovoering inzetten?

Standpunt Defensie social media

Defensie gebruikt sociale media al actief voor communicatie en voor wervingsdoeleinden. Maar ook tijdens missies kan het inzetten van sociale media kansen voor defensie bieden: gemakkelijke communicatie met de lokale bevolking en met samenwerkingspartners en ook toegang tot hun kennis – dat ondersteunt de samenwerking. Maar het inzetten van sociale media brengt ook gevaren met zich mee: bij wie komt informatie terecht? Hoeveel tijd kost de inzet van sociale media? En passen sociale media wel in een hiërarchische cultuur? Defensie is daarom nog voorzichting.

Ook in andere landen vinden defensieorganisaties het lastig om standpunt in te nemen omtrent gebruik van sociale media. In USA is in eerste instantie gekozen voor een verbod van de nieuwe media. Hierop zijn zij echter teruggekomen, en inmiddels is er een Social Media Handbook (zie Slideshare hieronder). In dit handboek presenteert de United States Army richtlijnen voor socialmediagebruik.


Voors- en tegens

Samen met Defensie heeft TNO de voors en tegens omtrent het gebruik van sociale media voor Defensie in kaart gebracht. Wat zijn de voordelen en kansen, en wat zijn de gevaren en nadelen van gebruik maken van sociale media tijdens een missie? Dat was de centrale vraag. Een belangrijk uitgangspunt hierbij was het verbeteren van de samenwerking tussen de verschillende partijen. Hieronder zijn een aantal voors- of tegens kort beschreven. Het totale overzicht is te lezen in de overzichtskaart, onderaan deze pagina. Zie ook deze recentelijk verschenen publicatie over kansen van sociale media voor de krijgsmacht.

Sociale media – nieuw leiderschap

Sociale media vragen om een andere manier van leiding geven. Ze doorbreken (net als genetwerkt werken) de traditionele lijnen van informatiestromen. Informatiestromen verlopen bij defensie traditioneel langs de hiërarchische lijnen. Communicatie via sociale media gaat door alle niveaus heen. Zo worden alle hiërarchische lagen van informatie voorzien. Bovendien kunnen medewerkers uit hiërarchisch lagere lagen hun hiërarchisch hogere collega’s op laagdrempelige wijze aanspreken, en andersom. Deze nieuwe communicatiemogelijkheden, en de mogelijkheden voor het delen van informatie, vergroten mogelijk de saamhorigheid. Er is echter beperkte controle op de compleetheid, correctheid en openbaarheid van de verspreidde informatie. De vraag is of de huidige leiderschapsstijlen hierbij passen, of wat er zou moeten veranderen.

Sociale media – operational Security

Een potentieel nadeel van sociale media is dat zij een missie of militairen in gevaar kunnen brengen. In het verleden is het al voorgekomen dat een locatie waar de Nederlandse defensie zich bevond door berichten op sociale media bekend werd. Onbewust kunnen militairen waardevolle informatie met de wereld delen. Zo heeft het Israëlische leger een operatie moeten annuleren omdat een militair de aanval op Facebook had aangekondigd.

Sociale media – crowdsourcing

Sociale media bieden ook nieuwe mogelijkheden om samen te werken, met name om samen te werken met mensen en organisaties buiten de eigen organisatie, zoals burgers, NGO’s, GO’s en lokale groeperingen. De opstanden in Egypte en Syrië zijn de meest voor de hand liggende voorbeelden van samenwerking die met behulp van sociale media is opgestart. Maar sociale media bieden meer mogelijkheden. Zij kunnen bijvoorbeeld ook helpen bij het vinden van mensen. Na de aardbeving in Nieuw Zeeland (Februari 2011) is Google’s person finder gebruikt om van bewoners te vernemen of zij nog leven en of er nog vermisten zijn uit hun directe omgeving. Echter, communicatie middels sociale media is gevoelig voor miscommunicatie. De korte, vaak snel verstuurde berichten, bieden tal van mogelijkheden voor misinterpretatie. Dit is een uitdaging bij het samenwerken.

In dit artikel bespraken we enkele voor- en nadelen van sociale media voor defensie. Voor een compleet overzicht van alle tot nu toe geïdentificeerde voor- en nadelen download je de overzichtskaart (PDF), die tot stand is gekomen op basis van een literatuurstudie en een workshop met 19 belanghebbenden en deskundigen, of bekijk je de prezi.

In deze fase zijn we heel benieuwd naar jouw mening over het gebruik van sociale media door defensie. Missen we nog belangrijke voor- of nadelen? En wegen volgens jou de voordelen op tegen de nadelen? We horen het graag!