Instagram: de trends & verwachtingen voor 2021

Instagram is in beweging. Het belangrijk maken van Reels, die een entertainend karakter hebben, wijst erop dat Facebook het Insta-publiek wil verjongen én behouden. Door de introductie van zoveel nieuwe features en content – zoals Reels, Gidsen en Shopping – is het echter de vraag of dat gaat lukken. En doordat Facebook zo onder vuur ligt, is “the future private”, de gevolgen hiervan zijn lastig te overzien. Er zijn twee dingen waar we allang aan hadden moeten werken die het komende jaar nog belangrijker worden: authentieke content maken en de band met onze volgers verstevigen! Mijn advies: experimenteer met vormen en wees oprecht geïnteresseerd.

Facebook: the future is private

“The future is private”, is de uitspraak van Zuckerberg in het begin van 2019. Iets dat je niet kunt ontkennen als het gaat om de relaties tussen mensen op social media. Geen openbare interactie, veel accounts en activiteiten achter slot en grendel en alles easy te verwijderen door het platform of jezelf. Zo voel je je veilig in je eigen bubbel.

Het wordt zo wel lastiger om te zien wat en hoe anderen het doen. Nog even en we hebben helemaal geen vergelijkingsmateriaal meer omdat alles privé is. Eigenlijk precies zoals Snapchat dat al jaren doet, waardoor bedrijven dat platform lastig vinden. Als je jouw resultaten niet kunt vergelijken met anderen, weet je ook niet of je het goed (genoeg) doet.

Nu deze verschuiving gaande is, moet iedereen in de toekomst uitgaan van je eigen sterkte. En de eigen community dichtbij houden. Voor iedereen gold nu meer dan eerder: werken aan een oprechte waardevolle relatie, en die gaat dus twee kanten op!

Facebook vs WeChat

Achter de schermen heeft Zuck hard gewerkt aan zijn belofte om alles privé te maken. Inmiddels is de integratie van de privé-berichten op Instagram en Facebook een feit, nu nog wachten op die met WhatsApp. Door de achterkant van deze 3 platformen te integreren, lijkt het alsof er ooit één app gemaakt wordt van Facebook en Instagram. Net zoals WeChat in China, waarin je kunt chatten, shoppen en betalen. Waarschijnlijk denken ze bij Facebook dat dit de enige manier is om de dreigende Chinese competitie aan te gaan.

Minder verslavend?

Daarnaast heeft Facebook van het publiek gehoord dat ze klaar zijn met de socialmedia-verslaving. Door kleine veranderingen die enorm verslavend werkten terug te draaien, komen we langzaam tot een nieuw normaal. Een normaal waarin social media weer ‘gewoon’ een onderdeel kan worden van de communicatiemix, in plaats van de énige mogelijkheid.

Geen ‘pull to refresh’ meer bij je bericht, nog wel in je feed. Likes op berichten worden verborgen en zijn minder belangrijk. Er worden meer Stories bekeken dan berichten, en daar zie je geen views, likes en reacties als kijker. Zou dat betekenen dat content weer king is? Dat er geen trucjes meer zijn om mensen aan je te binden, en dat het gaat om de kwaliteit van jouw verhaal en oprechte interesse in je doelgroep.

Opsplitsen Facebook, Instagram en WhatsApp

Het zal je bovendien niet ontgaan zijn dat de politiek in de VS het bedrijf Facebook wil opsplitsen. Ze willen Instagram en WhatsApp weer loskoppelen, bedrijven die voor vele miljarden zijn gekocht door Facebook. De vraag is of dat gaat lukken, en wat ze hiermee bereiken. Is het alleen goed voor de economie, omdat op deze manier weer (gezonde) concurrentie kan ontstaan? En is concurrentie op het gebied van social media goed voor de gebruiker?

Wat betreft innovatie wordt gezegd van wel, maar wat betreft gebruikersgemak en voldoening lijkt het van niet.

Instagram nog altijd populair, maar gevaar dreigt!

Instagram is niet zomaar een app. Het is een plek waar 500 miljoen mensen van over de hele wereld dagelijks samenkomen om verhalen te bekijken, te beluisteren en hierover gesprekken te voeren. Met vrienden, familie, kennissen, met mensen die ze bewonderen en mensen die ze nog nooit in het echt ontmoet hebben maar waarmee ze iets delen. Dit gebeurt ook op Facebook, WhatsApp, Snapchat, TikTok, LinkedIn, Twitter, Telegram en nog honderden andere socialmedia-apps. Dus wat is er zo bijzonder aan Instagram?

Instagram is op dit moment na Facebook het meest gebruikte platform, en het enige platform waarop visuele verhalen vertellen zo makkelijk is. De meeste content is heel persoonlijk en voelt dankzij de beeldvullende Stories, persoonlijke video en het livestreamen heel dichtbij.

Maar er dreigt ook gevaar. Afgelopen jaar werden er veel nieuwe contentvormen en features geïntroduceerd in de app. Te veel complexiteit en commercie heeft ervoor gezorgd dat veel mensen het plezier in het gebruik van de app verliezen.

Nieuwe features, nieuwe navigatie: wat wil dat zeggen?

In 2020 is er veel veranderd in de app. De focus is komen te liggen op Reels en Shopping. Dat is af te leiden uit de wijziging van de hoofdnavigatie waarin deze twee icons, die van Reels en Shopping, middenin pronken. Je kunt er niet meer omheen. Daarnaast zijn er niet zo lang geleden gidsen (Instagram Guides) toegevoegd. Een contentvorm die bijna lijkt op bloggen. Hoe deze nieuwe Instagram-features precies werken kun je lezen in dit artikel.

Alles shopable

Het belangrijk maken van ‘shopping’ is een voor de hand liggende, we hebben het over een platform met inspirerende beelden van mode, interieur en andere producten. En door het shoppen toegankelijker te maken in de Covid-periode, omdat online verkopen de redding kan betekenen voor veel bedrijven, kan nu ook werkelijk iedereen alles shopable maken. Instagram zal hier het komend jaar nog veel verder in gaan, door bijvoorbeeld Instagram-makers de mogelijkheid te geven producten uit shops te kunnen taggen.

Zou de contentvorm Reels net als Stories ook op andere platformen geïntroduceerd worden?

Reels, de contentvorm van TikTok

Het introduceren van Reels is een interessante move van Facebook. Net als bij Stories, hebben ze de Reels contentvorm gekopieerd van een andere app, in dit geval TikTok. Ze hebben de app ongetwijfeld geprobeerd te kopen, zoals dat het geval was bij Instagram en Snapchat. Omdat dat niet lukte en TikTok bleef groeien, zijn ze overgegaan op de strategie kopiëren.

Facebook vindt deze contentvorm zo interessant omdat het contentmakers context geeft, waardoor het creëren makkelijker wordt. Je kunt Instagram zien als een leeg canvas dat je zelf mag vullen. En als je geen idee hebt wat je wil doen of wat je kunt maken, wordt dat lastig. TikTok koos voor de introductie van een vaste vorm: maak een video van 15 seconden en kies er audio bij. Deze vaste vorm, in combinatie met de foryoupage, zorgde voor een doorslaand succes. De foryoupage is een pagina waar je content ziet niet alleen van accounts die jij volgt, maar die speciaal voor jou geselecteerd is.

Op TikTok was het creëren van content een eitje, de drempel lijkt bij Reels een stuk hoger. Als je op de Reels-knop tikt zie je vooral heel veel kwalitatief goed geproduceerde video’s met goede audio. Het succes van TikTok was dat iedereen tijdens de pandemie mee kon doen met populaire dansmoves, en elke week een ander liedje, een andere move, een andere challenge. Laagdrempelig.

De vraag is of Reels het gaan redden op Instagram. Of ze daadwerkelijk die populaire vorm gaan worden, die Instagram er nu van maakt door ze in de hoofdnavigatie te zetten? Reels hebben een grote entertainende waarde, veel meer dan ‘gewoon’ een story, want in principe zijn Stories ook een 15 seconden durende video. De intentie met de introductie van Reels was onder andere om jongeren te houden en/of terug te lokken naar de app. Maar ook omdat deze tijd vraagt om dit soort korte, entertainende content.

IGTV, video van langer dan een minuut, bleek niet die kracht te bezitten. Het heeft wel degelijk een andere waarde voor je volgers. Reels zijn absoluut een interessante contentvorm. Zouden Reels net als Stories ook op andere platformen geïntroduceerd worden?

De deur staat open voor nieuwe contentvormen

De komst van Stories en Reels hebben ons geleerd dat er steeds nieuwe contentvormen bijkomen, en er ook vormen zullen verdwijnen. Contentvormen die optimaal voor je smartphonescherm en beleving zijn. En contentvormen die bij elke moment van de dag en verschillende activiteiten passen.

Zijn we eindelijk af van ‘plaatje-praatje’?

Denk maar aan podcasts, een audiovorm voor wanneer je onderweg of bezig bent. Of Reels voor entertainment, als je je even kort wil amuseren. Als het ware korte adrenalineshotjes. Voor langere video, die je kunt vinden op YouTube of IGTV, heb je meer tijd nodig en deze kijk je als je ergens dieper wil induiken. Stories kijken we net als de ‘oude’ tijdlijn, even tussendoor. We kijken ze omdat deze gemaakt worden door mensen die we kennen of interessant vinden en we zo kunnen meemaken wat zij aan het doen zijn.

Gidsen hebben een heel andere functie. Een gids is een verzameling van Instagram-berichten van anderen of je eigen account. Vaak met één onderwerp, waarbij je extra tekst kunt plaatsen. Het lijkt erop of deze feature is ontwikkeld om content uit de feed langer houdbaar te maken, en meer waardevol maakt omdat een ander account deze uitlicht.

De vraag rijst: welke contentvormen blijven en welke verdwijnen? Het succes is mede afhankelijk van de vindbaarheid en populariteit in een app. En hoeveel vormen kunnen we als kijker, en maker, aan?

Feed, Stories, IGTV, livestreamen, Gidsen, Reels; hoeveel contentvormen kunnen we als makers en gebruikers aan?

Algoritme verandert continu

Door alle nieuwe features en contentvormen wordt de aandacht nog verdeelder. Er is immers meer te zien, op verschillende plekken. Resultaat? Minder organisch bereik op content die meer verstopt zit, content waarnaar je actief op zoek moet gaan. En dat zijn onder andere Stories en IGTV. Het algoritme is een formule die steeds complexer wordt, naarmate er meer onderdelen bij komen.

Aan de andere kant leert het algoritme razendsnel wat bij de meeste mensen wel en niet werkt. Bij de introductie van Reels zal men gemerkt hebben dat deze contentvorm aansloeg en is deze gaan pushen, zodat mensen langer en meer Instagram gingen gebruiken. Of hier wellicht een nieuwe groep mee aanboorde.

Door Reels en Shopping belangrijk te maken in de hoofdnavigatie, en bij ontdekken nog altijd de focus te houden op de ‘oude’ feed, blijven Stories en IGTV achter. Het is de vraag of deze in de drukke app de verdiende aandacht kunnen krijgen. Als bedrijf lukt dat je alleen als je hele goede content op die plekken maakt, en denkt in vaste formats of rubrieken. Dan gaan mensen er weldegelijk naar op zoek.

Wat is er dan niet veranderd?

Ook interessant om naar te kijken: wat is er NIET veranderd? We kunnen nog steeds geen links naar buiten plaatsen in berichten of Stories. In Stories kan het wel als je meer dan 10k volgers hebt. We kunnen nog steeds geen berichten uit de tijdlijn delen op onze eigen tijdlijn, maar wel in Stories.

Gelukkig zijn enkele cruciale uitgangspunten van de oorspronkelijke oprichters, die sinds 2018 weg zijn bij het bedrijf, gebleven. Niet naar buiten linken, want we vertellen het visuele verhaal hier. En niet kunnen delen, want het gaat om jouw eigen verhaal en het stimuleren van zelf maken in plaats van delen. Het grote succes van Instagram bij de start was te danken aan de eenvoud waarmee je een foto kon uploaden en delen met de wereld. De simpelheid van de app heeft plaatsgemaakt voor complexiteit en heel veel contentvormen.

Hashtags werken nog steeds in de tijdlijn en in Reels, ze kunnen zorgen voor veel extra views. In Stories werken ze niet, omdat ze tijdelijk en beeldvullend zijn, zonder openbare interactie.

Er is dus meer veranderd dan gebleven, en dat is allemaal gekomen nadat de oprichters zijn weggegaan. En welke van deze veranderingen komen ten goede van de gebruikers, de makers en bedrijfsaccounts of juist allemaal ten goede van het bedrijf Facebook? Een kritische vraag die we onszelf moeten blijven stellen!

Instagram: politiek en activistisch platform

Naast alle veranderingen in de app, die onder andere gedreven worden vanuit veranderingen in de maatschappij, zien we ook dat het gedrag van mensen in de app verandert. Soms doordat de app ons allerlei dingen ‘oplegt’, door bijvoorbeeld Reels belangrijk te maken, maar soms ook van buitenaf. Zo is social media een politiek en activistisch speelveld geworden.

Mensen hebben gemerkt dat als je iets wil bereiken of veranderen, je dat ook zonder oldskool media als kranten, televisie en tijdschriften kunt doen. Je kunt actie voeren of een community vormen op een socialmediaplatform en de vorm en inhoud kun je helemaal zelf bepalen. Wat dat betreft zijn de Facebook Groepen nog altijd populair, omdat je in deze omgeving veel beter gesprekken kunt voeren met groepen mensen.

Dat lukt niet overzichtelijk onder een bericht op Instagram. Het zou best eens kunnen dat dit een volgende zet wordt van Facebook, om een forum-achtige omgeving te integreren in Instagram. Tenzij het sowieso één platform wordt, Facebook en Instagram, waardoor dat niet meer nodig is.

We moeten wel afwachten of ze het in de VS voor elkaar krijgen Instagram en WhatsApp te ontkoppelen van Facebook, want dan gaat het landschap er ineens heel anders uitzien!

Call out!

Zo zien we een nieuwe generatie opstaan, woke genoemd, die het platform gebruikt om hun ongenoegen uit te spreken over bepaalde onderwerpen en ontwikkelingen. De call outs gaan over onderwerpen als klimaat, racisme, feminisme, seksualiteit, gender, inclusiviteit en bodypositiviteit.

Nederlandse voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld @zeikschrift @damnhoney @wearenotaplayground en @marketingvrouw. En dit type account, of eigenlijk de personen erachter, krijgen steeds meer aanhang en gehoor. Ook oude media beginnen hun verhalen te vertellen.

Verdeelde politiek dankzij social media

De politiek lijkt verdeelder dan ooit. De schuld zou bij social media liggen: door algoritmes te ontwikkelen die zich richten op interactie, en reacties tot de belangrijkste vorm van interactie rekenen, ben je als zender geneigd steeds meer uit te lokken. Dit veroorzaakt polariteit. Ook op Instagram zijn er zowel mensen die trouw hun regering volgen bij de gestelde Covid-maatregelen, alswel de complotdenkers. De Trumphaters en liefhebbers.

Kijk je veel van een bepaald type content, dan zie je meer van dit onderwerp. En dan kun je, als je niet je gezonde verstand gebruikt, wel eens echt gaan geloven wat je ziet en leest. Om dit effect tegen te gaan zou Facebook meer gereguleerd kunnen worden. Wellicht moet nieuws van verschillende betrouwbare bronnen voorrang krijgen in de tijdlijn, in plaats van alleen het algoritme te laten werken.

We zien dat steeds meer politici gaan livestreamen, een mooi voorbeeld hiervan is Congresswomen @aoc. Een politica, die mega-populair is op Instagram omdat ze dagelijks op een persoonlijke manier verslag doet van haar werk, haar passie en visie. Ze beantwoordt veel vragen, die iedereen in de hele wereld aan haar kan stellen. Er staat een compleet nieuwe generatie politici op, die open, persoonlijk en benaderbaar zijn.

Ook nieuws vond zijn plek op Insta

Naast communities, politiek en actievoeren is ook nieuws belangrijk geworden op Instagram. Jaren geleden beweerden de meeste mensen nog dat Instagram geen plek was voor nieuws. En toch hebben nieuwsorganisaties contentvormen gevonden die het beste passen bij het gedrag van hun specifieke doelgroep. Omdat de doelgroep daar nu eenmaal is. Kijk maar naar @NOSstories, die op zeer slimme strategische wijze de verschillende contentvormen van Instagram inzetten en hierdoor een zeer betrokken publiek hebben.

Populaire hashtags in 2020

Op Twitter kun je dagelijks de trending hashtags zien. Dat is een superfijne analyse die Twitter ons geeft, onderwerpen waar mensen op dit moment veel over praten. Waarschijnlijk doet Instagram dit niet omdat ze zich niet als nieuwsplatform willen gedragen en profileren, hoewel het daar ook voor gebruikt wordt. Ze willen bij het ‘mooie verhalen’-platform blijven.

En daarom hier een aantal opvallende hashtags uit 2020, handmatig verzameld. Elke hashtag hoort bij een trend of een gebeurtenis die zich voornamelijk op Instagram afspeelde. Weet jij nog welke?

• #quarantineandchill
• #womensupportwomen
• #blacklivesmatter
• #blackouttuesday
• #sharethemicnow
• #physicaldistancingsocialconnecting
• #supportyourlocals
• #weareinthistogether
• #boredinthehouseandiminthehousebored
• #covid19memes
• #ikdoenietmeermee
• #alleensamen
• #tussenkunstenquarantaine

Wat komt eraan in 2021?

Ik hoop het een en ander duidelijk is geworden wat betreft Instagram en de verschillende contentvormen. Er zullen nieuwe contentvormen komen en gaan, maar dat gebeurt niet binnen een jaar. Over Stories en Shopping is geen twijfel mogelijk, deze blijven belangrijk in Instagram. Maar overleven Reels en Gidsen de contentbattle? En of IGTV als apart kanaal binnen Instagram blijft bestaan, is ook de vraag. De contentvorm die hierbij hoort, video langer dan een minuut, past wellicht niet binnen dit platform.

Als Facebook wordt opgesplitst, zoals ze dat willen doen in de VS, kan dat betekenen dat we weer iedere maand een nieuw socialmediaplatform erbij hebben, zoals in 2012/2013.
Voorlopig lijkt het niet die kant op te gaan, maar zitten we in een sneltrein als het gaat om vernieuwing bínnen de app. Vernieuwing zit hem ook in filters, in augmented reality.

Hierover schreef ik al eerder een artikel, want wat we hier kunnen verwachten is nog niet te overzien. En of dat zijn vlucht neemt in Instagram of in een andere app, dat moeten we nog afwachten.

De commercie, het shoppen op Insta, is niet te stoppen. So you better get on that train als je iets te verkopen hebt. Social shopping is zo verschrikkelijk interessant omdat het het tegenovergestelde is van functioneel shoppen, een product intypen wat je zoekt. De meeste mensen weten helemaal niet wat ze zoeken en weten dat pas wanneer ze iets zien wat past bij hun behoeftes en gedrag!

Advies voor 2021

Wat alle bovenstaande veranderingen sowieso hebben veroorzaakt? Dat veel mensen het plezier in Insta kwijt zijn, het doel waarvoor je de app gebruikt. Als je die al had. Er is te veel. Te veel verdeeldheid. Te veel keuze. Wat kun je nu het beste doen op Instagram?

1. Werk met een strategie, weet wie je doelgroep is en wat je wil bereiken en maak dat meetbaar. Alleen dan kun je daadwerkelijk zeggen of Instagram helpt je doelen te bereiken
2. Als de future private wordt, zorg voor dan voor een betrokken volgersgroep, creëer liever nog een community. Om dat te laten slagen moet je een mens zijn, of je als mens gedragen. Bedrijfsaccounts moeten mensen de boventoon laten voeren.
3. Maak verschillende contentvormen en experimenteer. Wat slaat aan en wat niet? Houd wel een tijdje vol. Verandering is de enige constante.
4. Stop met plaatje praatje, leer anders denken! Denk vanuit de boodschap en de doelgroep. Hoe breng je de boodschap het beste over? In een video van 15 seconden of in een minuut? In foto, video of grafisch? En vergeet de emoji’s niet 😁. Emoji’s zijn de allermooiste toevoeging aan onze taal sinds de uitvinding ervan, een verrijking voor onze online communicatie. Maar ook hierover moeten we nog veel meer leren!