Het media-meemaak-model

[[image:videoblogging.jpg::right:1]]Het was weer eens zo’n dag. Een dag waarin wat puzzelstukjes op hun plekje vallen. Een verhaal over de overeenkomsten tussen zeezenderfans uit de vorige eeuw en videobloggers uit deze eeuw. En hoe een moderne Fransman en een oude Hollandse meester me de ogen openden. Enkele vrije gedachten over een media-meemaak-model waarin broadcasters (tv-kanalen) en narrowcasters (videobloggers) elkaar letterlijk en figuurlijk zouden kunnen vinden.

[[image:adbouman67.jpg::right:1]]In de zeventiger jaren was op de zeezender Radio Veronica het programma de Adje Bouman Top Tien (voor de insiders: de ABTT) erg populair. Ad Bouman was een technicus die min of meer door toeval een eigen persoonlijke hitlijst was gaan samenstellen. Via grootheden als Jan van Veen, Willem van Kooten en Lex Harding groeide die hitlijst uit tot een wekelijkse radioshow en Ad Bouman tot de populairste technicus van het station. Onderdeel van het programma was dat luisteraars korte geluidsmontages ("de gesproken brief") konden inzenden en een selectie hiervan werd dan uitgezonden. Content made by zeezenderfreaks, consumer generated media avant la lettre zou je kunnen zeggen.

[[image:radioveronica.jpg::right:1]]Inmiddels hebben nieuwe middelen als weblogs, moblogs, fotoblogs, videoblog en podcasts het mogelijk gemaakt dat iedereen gemakkelijk een of meer eigen publicaties of uitzendingen kan beginnen. Maar de Veronica-crew was ruim dertig jaar geleden haar tijd ook ver vooruit omdat ze door had dat haar luisteraars radio wilden ‘meemaken’. Meemaken in de zin van meeproduceren, het zelf monteren en produceren van korte radiofragmenten (co-creation dus). Maar ook meemaken in de betekenis van elkaar opzoeken en ontmoeten, fans verzamelden zich namelijk bij de studio om de opnames mee te maken (de meeting). En last but not least ook meemaken omdat het – zeker in die tijd – een heel bijzondere ervaring was om jezelf op de radio terug te horen (de experience dus). Het grappige van de Nederlandse taal is dat in het woordje meemaken die drie Engelstalige begrippen besloten liggen: co-creation, meeting en experience en dat die termen samen uitdrukken wat steeds meer mensen tegenwoordig willen meemaken.

Het Veronica-voorbeeld spookt me deze dagen voortdurend door mijn hoofd, we kunnen daar nog steeds heel veel van leren. Bijvoorbeeld hoe broadcasting (Radio Veronica was in die tijd Nederlands populairste radiostation) en narrowcasting (de bijdragen van individuele luisteraars, via tape of cassette aangeleverd) bij elkaar samengebracht in één format een heel krachtige combinatie kan opleveren. Hoe belangrijk een strakke horizontale programmering (elke maandag van van 19.00 tot 20.00 uur) en een sterke gastheer (dat was Lex Harding, op dat moment Nederlands populairste dj) is.

[[image:abtt.jpg::right:1]]Maar ook hoe door out-of-the box denken heel andere programmaformats kunnen ontstaan. Ad Bouman ("de meester" was de koosnaam die hij van zijn fans kreeg) hierover in augustus 1999 in NRC Handelsblad: ""Lex presenteerde het op een unieke manier die zijn tijd ver vooruit was en ik als technicus reageerde daar weer op met allerlei vreemde geluidjes zoals het hoorbaar terugspoelen van banden en dergelijke. Het was in feite een soort geluidsexperiment. Ook de samenstelling was verre van conventioneel: zo stonden er naast nieuwe singles ook lp-tracks, ‘gouwe ouwen’ en ‘radioplaatjes’ in, nummers die lekker klinken op de radio." Na de doorstart van de ABTT (rond 1970) ontstond er al snel een soort ware cultus met allerlei fans en een heuse fanclub met geregistreerde leden (met elk een eigen nummer). In het jargon van vandaag de dag zouden we spreken over een buzz en een heel actieve community.

[[image:brieffan.jpg::right:1]]Hoe krachtig dat fenomeen was, blijkt ook door even te Googelen. De term ABTT komt op 299 Nederlandstalige pagina’s voor, er is in de afgelopen jaren in discussiegroepen erg veel over gesproken, fans hebben internetpagina’s opgezet met overzichten van oude Top Tien’s, andere fans verklaren dat de muziekkeuze van Ad Bouman de muzieksmaak van een generatie mede heeft gevormd, veel oud materiaal is gewoon aan te vragen (in deze lijst staan 7 ABTT’s) of direct te downloaden (zoals hier acht shows uit 1972), sommige leden van de fanclub raken via de fanclub in de mediawereld verzeild (zoals Sieb Kroeske, een scholier uit Harderwijk die later directeur van de Top 40 wordt en oprichter van de Mega Top 50) en Ad Bouman heeft tegenwoordig zijn eigen streaming webradio kanaal (Radio Veronica 192) met een vaste schare vaste luisteraars. We zijn inmiddels bijna 40 jaar verder, als hier geen sprake is van een lovemarks…

[[image:cult.jpg::right:1]]Vandaag was ik vrijwel de hele dag op pad. Op uitnodiging van Monique van Dusseldorp was ik op het door haar georganiseerde en erg interessante TeleTVSummit (Fred Kappetijn, Guido van Nispen en Yme Bosma waren er ook, Guido’s prachtige foto’s staan al online). Het verhaal dat me op die meeting het meeste pakte was dat van Dominique Delport over CultTV (C’ete Unique à La Tele). CultTV is een initiatief van France 5 waarbij op een erg slimme manier broadcasting (TV) en narrowcasting (videobloggers) aan elkaar gekoppeld zijn. Een strakke programmering (dagelijkse interactieve tv-show met vervolg op internet), een sterke host (Ray Cokes, voormalig MTV), 500 geregistreerde en erg loyale videobloggers die bijdragen leveren, volop buzz en viral-effecten en een groot succes in specifieke communities (onder meer de Franse urbans). Een heel sterk concept en de op de terugweg ontdekte ik voor mezelf – als je er op een bepaald abstractieniveau naar kijkt – steeds meer overeenkomsten tussen de ABTT en Cult.

Ik was ook nog even te gast bij Emerce, een uitnodiging om kennis te maken met de nieuwe redactie. Het gaat weer goed met Emerce: het bezoek aan de site is in het afgelopen jaar explosief gestegen, de events zijn een groot succes en de frequentie ervan wordt in het komende jaar verhoogd en mogelijk wordt dit jaar weer met winst afgesloten. Het is Anton (en zijn oude team met Tjeerd en Jasper) gelukt om het merk weer op de rails te krijgen, petje af. Het is aan het nieuwe team met daarin Suzan, Remco en twee nog te werven mensen om nu door te pakken. Voor mijn gevoel ligt de uitdaging erin om Emerce verder uit te bouwen als multimediaal platform, de samenwerking met freelancers en bloggers uit te bouwen tot serieuze partnerships en het communitygevoel met de doelgroep verder te versterken. Volgens mij zijn ze op de goeie weg.

[[image:shoobidoo.jpg::center:1]]

Toen ik thuis kwam las ik in mijn e-mail en inmiddels ook bij Planet en Marketingfacts een bericht over de start (in december) van een Nederlandse video sharing service Shoobidoo.tv. Dit in navolging van Engelstalige sites als Vimeo, Blip.tv en Google Video (zie ook mijn eerdere artikelen Top 10 Video sharing services, deel 1 en deel 2) . Op Shoobidoo zullen de ingezonden video’s worden beoordeeld en gemodereerd door vrijwilligers. Via een oproep op Het Net (eerder vandaag) worden mensen die als zogenaamde director een videochannel willen beheren gevraagd zich aan te melden. Planet meldt dat Shoobidoo een initiatief is van KPN en dat men de grootste site van Nederland met video’s van amateurs wil worden. Als het basismodel gratis is en de gebruiksvriendelijkheid van de service op orde, dan kan KPN hier een mooie eerste slag slaan.

[[image:directors.jpg::right:0]]Maar de volgende stap ligt ook voor de hand: koppel broadcasting en narrowcasting, kies voor het media-meemaak-model. Waar blijft de publieke omroep, waar blijven de commerciëlen. Ik weet het: programmaconcepts worden in Hilversum niet van de ene op de andere dag bedacht en gerealiseerd. Maar het is beslist niet verboden om oude concepten af te stoffen en er opnieuw mee aan de slag te gaan. En maak het niet te mooi, mar hou het simpel. Volgens mij kan (het voorbeeld van) de meester hier goed bij helpen. Wie de schoen past…

[[tt:videoblogging]]. [[tt:media]], [[radio]], [[tt:tv]]