Innovatie

Windows 7: de user experience van de desktop

0

De Nederlander Stephan Hoefnagels is Senior UX Designer bij het Windows team van Microsoft en is een van de belangrijke designers achter het nieuwe Windows 7 (de opvolger van Windows Vista). Hij sprak afgelopen week op Mix Essentials in Den Haag over de user experience van de desktop. Een uitstekende presentatie waarin zaken gedeeld werden die normaal niet gedeeld worden.Verplichte kost voor iedereen die zich bezig houdt met interaction design en user experience.

Wat ging er aan Windows 7 vooraf?

“Windows is OLD,” zo begint hij zijn verhaal, “het dateert uit 1985”. Voor het eerst sind 1995 is nu de desktop interface aangepast, dat is best revolutionair. Hoefnagels laat via een aantal screenshots zien hoe Windows zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft.

windows-30

Windows 3.0 (1990)

Met elke nieuwe Windows versie zag je het operating system zich weer verder ontwikkelen en het aantal functies toenemen. Maar niet elke toevoeging is een verbetering, er is een aantal gebieden waarop flinke verbeteringen mogelijk zijn. Hij toont als voorbeeld een screenshot van Windows Vista en zegt dat je op dit scherm maar liefst 8 icons van Outlook ziet; duidelijk een beetje veel van het goede.

areas-for-improvement

Windows Vista screenshot met 8 Outlook icons in beeld

Een nadeel van de oude quick launch en taskbar is ook dat deze niet zo quick zijn als je zou denken. Als je wat vensters open hebt staan, dan zijn er al snel veel ‘more’ buttons zichtbaar en toepassingen blijken zo dus toch niet altijd goed toegankelijk.

quick-launch

Quick launch en Taskbar: veel verborgen

Uit deze en andere voorbeelden (o.m. op het vlak van het switchen tussen vensters) blijkt dat er het nodige verbeterpotentieel was. Door dit soort analyses werd geleidelijk aan steeds duidelijk wat er moest gebeuren en kwam men voor Windows 7 tot een aantal ‘Desktop Experience Goals’.

desktop-experience-goals

De Windows 7 Desktop Experience

stephan-hoefnagels1

Stephan Hoefnagels

Stephan Hoefnagels demonstreert vervolgens Windows 7 en er springen meteen wat zaken in het oog. Een belangrijk verschil is dat icons groter zijn en daarmee gemakkelijker te herkennen en aan te klikken. In Windows 7 kun je ook de taskbar herordenen, dus met icons schuiven. Klikken op een icon geeft ook in een keer openen en verkleinen, en als je er boven gaat hangen een thumbnail of zelfs 2 als er meerdere vensters openstaan. Als je dan boven een van die thumbnails gaat hangen dan zie je het betreffende scherm meteen in beeld (‘aero peek’).

Een ander iets is dat je via de thumbnails zelfs de tabs van een browserscherm in beeld kunt krijgen. Verder is het zo dat als je met je rechtermuisknop op het icon van Internet Explorer klikt dan krijg je een overzicht van de historie van je browser.

windows-7

Het designproces van Windows 7 ging begin 2007 van start. Hoefnagels laat schetsen zien die het multidisciplinaire team toen gemaakt heeft, inclusief wat eerste contouren van Windows 7. Het was volgens hem belangrijk om een design met focus te maken, het hanteren van een set van UX principles (user experience principes) hielp daar goed bij.

ux-principles

Om deze principes bij iedereen tussen de oren te krijgen, werden er handige sheets gemaakt die voor de ontwikkelaars altijd onder handbereik waren.

Een schatkist vol met user data

Een andere manier om fouten te voorkomen was om naar user data te kijken. Een onvoorstelbaar grote groep gebruikers van Windows Vista (11 miljoen!) gaf tijdens 400 miljoen sessies in 200 landen inzicht in het eigen gebruiksgedrag. Een schat aan materiaal. Illustratief is het voorbeeld waarin duidelijk wordt hoeveel schermen mensen tegelijk open hebben staan. Het blijkt zo te zijn dat in 90% van de sessies mensen tussen de 0 en 14 windows open hebben staan en dat bijna niemand er meer dan 25 open heeft. het voorbeeld gaat nog meer spreken als Hoefnagels vertelt dat men ook over interne Microsoft data beschikte en mooie vergelijkingen kon maken. Bij de eigen Microsoft-medewerkers bleek meer dan de helft meer dan 25 (!) windows open te hebben staan, hetgeen hem de kreet ‘Microsofties are weird” doet slaken. “Het is erg goed om je dit – deze grote verschillen – te realiseren, als je aan het ontwerpen bent”.

vista-peak-window-count

Enkele casestudies

In het resterende deel van de presentatie komt er een aantal casestudies en prototypen aan bod.

Case study 1: Bat Signal – windows switching

“Manage your windows without confidence”, zo luidde een van de Desktop Experience doelstellngen. Het switchen tussen windows en het positioneren ervan moet zoveel mogelijk zonder fouten kunnen gebeuren. Het feit dat een derde van de gebruikers meer dan 100 keer per dag tussen vensters switcht onderstreept dit belang nog eens.

Uiteindelijk werd gekozen voor een getrapte oplossing: icons op het hoogste niveau, thumbnails op het tweede niveau en areo peek op het derde niveau.

new-windows

Lessons learned

  • Start small (begin klein)
  • Prototype early, in real code (begin al vroeg met prototyping, in echte code)
  • Iterate (iteratie in je proces)

Case study 2: The “Nub” – showing Jump Lists

Uit de tweede casestudie blijkt hoe belangrijk het is om usability ook over een langere periode (longitudinaal) goed te volgen. Op deze manier werd onder meer duidelijk dat mensen in verwarring bleken te raken doordat er vanuit de taskbar onderin verschillende menu’s verschenen.

Zoekplaatje: verschillende menu interfaces in taskbar

Zoekplaatje: verschillende menu interfaces in taskbar

De kunst hier was om de verschillen op te lossen en er dus geen zoekplaatje van te maken. Een belangrijk gegeven bij het bedenken van de oplossing: 100% van de gebruikers uit het onderzoek deed een rechterklik op de taskbar.

Lessons learned

  • Try it, in longitudinal usability

Case study 3: Color Hot Track – personality

Er is in Windows 7 ook gekozen voor open en lichtgewicht, belangrijk was dat mensen het een plezier zouden vinden om ermee te werken. Hierbij is volop gebruik gemaakt van (subtiele) visuals en animaties.

Tijdens het ontwikkeltraject werd er volop geëxperimenteerd met gekleurde buttons onderin, maar dat beviel niet helemaal. Na veelvuldig tunen, testen en prototypen evolueerde dit steeds verder en ontstond het concept van de gekleurde taskbar buttons.

Als je over personalisatie van Desktop Experiences praat, dan zijn natuurlijk ook de wall papers belangrijk. Om de ervaring zo persoonlijk mogelijk te maken zijn er hiervoor veel illustrators ingeschakeld. Dat leidde tot vele uiteenlopende stijlen van veel verschillende ontwerpers.

wall-paper

Lessons learned

  • Plan for the small details (heb oog voor detail)

Hoefnagels benadrukt dat het niet alleen maar gaat om sneller of efficiënter werken, maar dat het ook de kunst is om gebruikers zich beter te laten voelen. Kijk dus verder dan traditionele usabilitydoelen.

How does the story end?

Waar het uiteindelijk natuurlijk vooral om gaat is wat de gebruiker van Windows 7 er van vindt en uit onderzoek onder die gebruikers komt feedback die bijzonder goed aansluit bij de ambities die in de doelstellingen waren vastgelegd:

  • “The application Jump Lists make it much easier and faster to navigate Windows 7 and work with files” (The Edge)
  • “One of the major issues I always had was finding a specific window if many were open. With the help of the new taskbar, that issue has been eliminated.” (CNET)
  • “Win 7 is the first version of Windows I can recall in which a meaningful percentage of the changes involve getting out of the user’s face.” (Technologizer)
  • “Windows 7 just plain works, works fast, and is a complete pleasure to use. It is super clean.” (TheStreet.com)

microsoftDe erg inspirerende en leerzame presentatie van Stephan Hoefnagels was afgelopen donderdag de opening van Microsoft Mix Essentials 2009 en vormt hier vandaag de afsluiting van mijn serie van 3 verhalen over het onderdeel Business Track van dit event. Een dag die – nog meer dan ik vooraf verwacht had – bijzonder de moeite waard was. Het ontwikkelteam van Windows 7 heeft een knappe klus geklaard; ik ben bijzonder onder de indruk van wat er allemaal aan onderzoek is gedaan en hoe zaken niet alleen gedocumenteerd zijn maar ook met anderen gedeeld worden.

Meer informatie over dit onderwerp is te vinden op Engeneering Windows 7, lees daar bijvoorbeeld het artikel Designing Aero Snap van Stephan Hoefnagels. Er is ook een video beschikbaar van een eerdere presentatie van Stephan Hoefnagels. De Release Candidate van Windows 7 kan hier gedownload worden.

Later deze week zal Sandor Voordes hier nog verslag doen van de Technical tracks van Mix Essentials 2009. Lees hier alle artikelen over Microsoft Mix Essentials.