Innovatie

The Next Web: De echte revolutie moet nog beginnen

0

Afgelopen vrijdag bij The Next Web was er naast een overweldigende aandacht voor mobiele apps ook ruimte voor filosofische overpeinzingen over onze toekomst. Waarom is integriteit voor jongeren belangrijker dan duurzaamheid? Wat leert de opkomst van de piratenpartij? En waarom zijn 17-jarige Koreaanse schoolmeisjes de nieuwe trendsetters?
De vrijdagochtend bij The Next Web werd afgetrapt met een panelsessie over Wikileaks. Hoewel Wikileaks zelf niet expliciet werd genoemd, stond de sessie bol van ‘de wereld met Wikileaks’. Het panel bestond uit Alexander Bard (muzikant van Army of Lover, maar ook filosoof met een haarscherpe visie op de online wereld) en Rickard Falkvinge, oprichter van de Zweedse piratenpartij en voorvechter van het delen van kennis. Andrew Keen (foto) daagde de heren uit om hun visie op de toekomst en het heden met ons te delen, daarbij kwamen veel memorabele quotes langs.

Kopiëren staat voor het delen van kennis

Falkvinge vertelt dat de piratenpartij voor veel meer staat dan alleen het toestaan van bestandsdeling: “Wij staan voor privacy, transparantie, accountability en kopiëren. Kopiëren staat daarbij voor delen en delen staat voor kennis.” Alexander Bard betoogt dat hij het idealisme van de piratenpartij naïef vindt. “Ik vind dat de piraten naïef zijn over hun eigen plaats in de geschiedenis. De piraten willen graag over hunzelf denken als de rebellen tegen het establishment, maar wat ze vergeten is dat zij de nieuwe regerende klasse zijn die de wereld overneemt. Zij vermoorden letterlijk het oude kapitalisme.”

Bard heeft een interessante mix aan ervaring. Als muzikant van Army of Lovers  was hij de man die van binnenuit de media-industrie kende. Maar hij is ook informatie-socioloog met een academische achtergrond. Vanwege die combinatie aan kennis werd hij in 1996 door de Stockholm School of Economics gevraagd om de nieuwe belangrijke ontwikkeling, die internet toen was, te onderzoeken. “Er waren veel media theoretici die elkaar citeren en niet weten wat het internet is en er waren veel mensen die werkten in de media-industrie die geen academisch artikel konden schrijven. Ik was zowel een voorloper in de media-industrie en een academicus. Ik kreeg de kans om rond de wereld te reizen en uit te vinden waar het allemaal om ging met internet.”

Leren van Koreaanse schoolmeisjes

Daarbij had hij een belangrijk inzicht: “Mijn geniale inzicht was om te stoppen met het interviewen van 45-jarige Zweedse blanke mannelijke ingenieurs die bij Ericsson aan internet werkten. In plaats daarvan ging ik naar Korea om zeventienjarige schoolmeisjes te interviewen. Zij de echte uitvinders, omdat ze mobiele telefoons en internet gebruiken voordat de rest van de wereld dat doet. Jullie zijn allemaal zeventienjarige Koreaanse schoolmeisjes, alleen zijn jullie drie jaar later met alles wat je doet dan zij”. In 2000 schreef hij het boek Netocracy, waarin hij volgens eigen zeggen fenomenen als Google, Facebook, Twitter en Al Quada voorspelde, omdat ze allemaal netwerk-fenomenen zijn. Inmiddels is hij veelgevraagd spreker en dat hij een interessante visie heeft werd op The Next Web snel duidelijk.

Er ontstaat een nieuwe elite

Zowel Bard als Falkvinge zien de wereld veranderen en een nieuwe elite ontstaan. Nooit eerder in de geschiedenis was het mogelijk voor mensen uit de, zoals wij dat noemen, Derde Wereld, mogelijk om meer mensen te bereiken dan de mensen met veel bronnen in het rijke westen. Op het internet word je afgemeten aan je vaardigheden, je passie, je vaardigheid om op te leveren. We zijn allemaal gelijk en dat betekent dat mensen die meer vaardigheden en passie hebben en goed kunnen communiceren de nieuwe elite zullen worden. En zij zijn niet meer gelijk aan de oude elite. De nieuwe bazen zullen anders zijn dan de oude bazen.

De verveelde blanke man als het nieuwe maatschappelijke probleem

Bard betoogt dat we welvaart momenteel verkeerd meten. “Heel veel mensen in arme regio’s hebben al snel een mobiele telefoon, soms al voordat ze stromend water hebben. Dat is omdat de mobiele telefoon een extreem krachtig wapen is. Het verandert je leven volledig.” De nieuwe machtsstructuur bestaat óp het internet, die bestaat online. We maken een grote fout door de oude sociologische aannames te blijven volgen dat immigranten kinderen uit de randen van Amsterdam de onderkant van de samenleving zijn.

Inkomen is niet langer de maatstaf voor welvaart. Welvaart gaat nu om netwerk-effecten. In plaats van inkomen, moeten we meten hoe mensen het internet gebruiken. Breedbandverbindingen, mobiele verbindingen en wat mensen doen als ze online zijn. Wat we dan ontdekken, is dat de immigrantenkinderen uit de randen van Amsterdam in de praktijk de upperclass zijn, omdat ze vijf talen spreken met hun vrienden over de hele wereld. Ze bestormen nu de media-industrie om deze over te nemen, overal. Dat is niet het probleem. Het probleem is wat Europese mensen niet willen zien, de nieuwe onderklasse is de middelbare witte man met overgewicht met verveling die niet ontslagen kan worden en geen andere baan meer kan krijgen. Het enige wat hij doet is surfen naar porno zonder te verbinden met iemand. We hebben nu allerlei racistische partijen in Europa, en waar vinden zij de basis voor hun activiteiten? Precies bij deze mensen, bij de mannen die juist de problemen in Europa veroorzaken.

Falkvinge ziet een interessante verschuiving als het gaat om macht en openheid. Macht is altijd de mogelijkheid geweest om te beheersen wat het publiek weet en niet weet. Totdat de boekdrukkunst ontstond, had de Katholieke Kerk de zeggenschap over wat mensen wisten. Macht heeft altijd te maken gehad met de mogelijkheid om kennis te verspreiden. Als de overheid mensen verantwoordelijk stelt voor alles wat ze doen, inclusief hun geheimen, dan hebben krijg je over het algemeen een weinig leuke maatschappij, als de regerende elite de mogelijkheid heeft om achter gesloten deuren te beslissen en wel iedereen verantwoordelijk houdt. Aan de andere kant: we staan nu op een kruispunt waar de burgers de mogelijkheid hebben om hun leiders verantwoordelijk te maken. We kunnen nu elke wetswijziging bekijken, we zien wie het voorstel heeft gedaan en wie welke rol heeft gehad. We hebben de kans om de democratiseren zoals we dat nog nooit hebben gekund.

Onder jongeren worden nieuwe thema’s belangrijk

Bard valt hem hierin bij. Hij geeft aan dat grote sociologische studies haarfijn aangeven welke thema’s er wereldwijd onder jongeren leven. Afgelopen jaar was er plots een grote verandering zichtbaar. Jongeren gaven veel minder om duurzaamheid, maar veel meer om integriteit. Daar maken ze zich echt zorgen over. Dat betekent dat integriteit de politieke discussie in de komende dertig jaren zal gaan bepalen. Integriteit is iets dat extreem persoonlijk is. Het begint in je jeugd, wanneer je de eerste geheimen hebt voor je moeder. Integriteit gaat over wie jij bent in relatie tot andere mensen, het gaat over informatie voor jezelf houden zodat je iemand kunt worden.

Zo behandel je mensen online ook. Je wilt vrienden worden met iemand op Facebook, omdat je denkt dat zij toegang hebben tot informatie die jij niet hebt. Dat is precies waarom we iets waard zijn in de ogen van anderen. Dus integriteit is iets striks persoonlijks. Als kinderen vandaag uitvinden dat hun overheden niet alleen weten waarover ze bellen en sms’en, maar dat ze ook weten waar ze dat doen, dan worden ze boos. En dan raken ze geïnteresseerd in de piratenpartij. De piratenpartij is de nieuwe ecologiebeweging, het is het ding dat jonge mensen nu belangrijk vinden en dat persoonlijk is, dat gaat over wie je bent.

Het recht om geheimen te koesteren

Falkvinge vertelt dat we nu op een kruispunt staan, waar de copyright-bescherming en privacy niet tegelijkertijd kunnen worden beschermd. De copyright beschermers vechten voor zaken waarmee integriteit vermindert (erodeert). Mensen vertellen me dat ze bij onze partij komen vanwege bestandsdelen, maar dat ze daarna begrijpen dat het gaat om privacy en fundamentele menselijke rechten en dat ze daarom bij onze partij blijven. Het gaat om de vrijheid van expressie en om jouw recht om geheimen te hebben. De voorvechters van copyright zeggen soms: we gaan de slechte mensen pakken. Als je niets te verbergen hebt, heb je niets te vrezen. Wij zeggen: als je niets te verbergen hebt, heb je geen leven. Je hebt geheimen nodig.

Copyright wordt ook voor delende burgers van belang

Bard gaat hierin nog een stap verder. Copyright moet niet verwijderd worden, maar als het blijft bestaan, moet het zo worden gewijzigd dat het ethisch te verdedigen is voor jonge mensen vandaag de dag. Het mooie idee van Spotify is dat ze niet probeerden om de piraterij uit te bannen, maar om iets te bieden dat beter was dan piraterij en dat hebben ze volgehouden. Bard denkt dan ook dat de echte revolutie van Spotify niet is dat ze nu geld terugbrengen naar de artiesten, maar dat de echte revolutie om de hoek ligt. Binnen een jaar zijn we allemaal in staat om onze eigen amateurmuziek te uploaden naar Spotify om er geld voor te vragen. De piraten komen dan in een moeilijk parket, want copyright is dan niet langer iets van grote bedrijven, maar iets dat voor alle burgers van belang is. Bard denkt dat copyrights goed gebruikt kunnen worden, maar ze moeten wel anders van aard zijn.

Copyright beschermt een monopolie

Falkvinge benadrukt de beperkte houdbaarheid van copyright: “Als iemand aan een ander iets wil verkopen vind ik dat prima. Maar als je als artiest wilt leven, moet je iets bieden waar een ander voor wil betalen en moet je ondernemer zijn. Copyright is een monopolie. Als jouw business afhankelijk is van een monopolie om te bestaan, dan vind ik dat je de titels ‘ondernemer’ en ‘bedrijf’ niet verdient. Het is belachelijk dat tussenpersonen 95% van het geld verdienen om muziek of bytes te verplaatsen. Artiesten ontdekken nu dat dat belachelijk is en niet nodig is. We zien nu een hergeboorte van cultuur en dat is fantastisch. Daarom moeten we terug naar de wortels van copyright. De rol van copyright is om cultuur te maximaliseren en aan te moedigen en niet om grote zakelijke uitgevers aan te moedigen.”

Android wordt snel groter dan Apple

Alexander Bard komt terug op integriteit en vertelt hoe belangrijk dat gaat worden. “Google beseft dat als zij slechts 10% vraagt van ontwikkelaars in hun app store, ze meer credible zijn dan Apple en de credibility-oorlog gaan winnen. Ik haat grote bedrijven die me willen vastleggen, me opsluiten, en informatie van me stelen zonder me dat te laten weten. We hebben altijd concurrentie nodig bij grote ondernemingen. Concurrentie is altijd de grootste vriend van de consument. Facebook is teveel dominant. Iedereen die minder steelt dan Facebook en je meer zelf laat controleren dan Facebook doet, die heet ik van harte welkom en daar stap ik direct op over. Dat is wat intelligente consumenten nu doen. Nu Apple zich teveel gaat gedragen als IBM gaan mensen overstappen, dat is wat ik nu al zie gebeuren. Ik denk dat Android binnen een jaar een stuk groter is dan Apple.”

Volgens Bard is een belangrijk kenmerk van succesvolle bedrijven het begrip ‘imploitatie’. “Kapitalisme kent alleen exploitatie, dat is wat kapitalisme doet met grondstoffen. De regels zijn veranderd door internet, omdat alles interactief is. We kunnen nu niet succesvol zijn door dingen voor onszelf te houden, maar we zijn succesvol door informatie te herverpakken en distribueren naar de goede mensen die dan met ons willen connecten. Als je aan Koreaanse schoolmeisjes vraagt wie ze zijn, dan pakken ze hun telefoon en zeggen ze: “Ik ben mijn adresboek”. Imploitatie is om mensen te vertellen welke informatie je voor jezelf en je eigen groep wil houden. Dat is wat mensen willen. Facebook doet dat niet, die biedt alleen grenzen. De markt voor imploitatie is groot, dat is waar mensen voor willen betalen. ”

Inspelen op de nieuwe schaarste

Eén van de aanjagers van verandering is dat schaarste fundamenteel verandert. “Je kunt altijd geld vragen voor schaarste. Als schaarste verandert in overvloed, dan verandert je business. De ijsmakers waren in de jaren twintig plotseling werkloos toen huizen elektriciteit kregen en iedereen zelf zijn voeding kon koelen. Maar elektriciens werden de nieuwe schaarste en zo ontstonden nieuwe beroepen. Er is nu een overvloed aan culturele kennis. De nieuwe schaarste worden de mensen die die overvloed kunnen kanaliseren en daar een zinvol patroon van kunnen maken. Het kost nu tijd om in de overvloed te vinden wat jij wilt hebben, je wilt betalen voor partijen die de overvloed voor jou toegankelijk maken, daarom zijn partijen als Pandora zo aantrekkelijk. Je moet een nieuw businessmodel vinden waarbij je inspeelt op de nieuwe schaarste.”

De grote impact van lekken en Wikileaks

Bard vertelt dat Wikileaks grote impact heeft. Ze laten zien dat in een bedrijf of maatschappelijke organisatie het lek overal zit en iedereen kan lekken. Daar moeten we rekening mee houden. Bedrijven weten dat er lekken zijn en dat heeft het gevolg dat ze zich vanaf dag één moeten gedragen alsof er lekken zullen zijn. Ze kunnen zich niet langer onethisch gedragen, als ze dat zouden willen, omdat ze weten dat ze daarmee hun markt vermoorden. Wikileaks is daarom zowel vanuit corporate als politiek gezichtspunt heel belangrijk.

We staan aan het begin van de revolutie

Zowel Falkvinge als Bard denkt dat we aan het begin staan van een grote revolutie die nog veel tijd nodig heeft. Falkvinge geeft een anekdote: “In de begintijd gebruikten fabrieken elektriciteit alleen voor wat ze vroeger met arbeidskracht deden. Het duurde zestig jaren voordat iemand bedacht dat bij fabrieken hoogte niet meer relevant was (wat bij de stoommachine wel belangrijk was). We hebben nu nog veel legacy-zaken, waarvan we vergeten zijn dat het legacy is omdat deze zaken altijd zo vanzelfsprekend waren. We staan nu aan het begin van grote veranderingen en het zal misschien wel tot de kinderen van onze kinderen duren voordat we de volle potentie van de huidige veranderingen hebben ontwikkeld.”

Lees hier alle artikelen over The Next Web 2011.