Bluesky gaat sky high: waarom zijn open socials nu zo interessant?

Bluesky gaat sky high. Het socialmedia-platform lijkt met de dag populairder te worden. Het micro-blogging platform is geboren uit een alternatief voor X (voorheen Twitter) en trekt steeds meer gebruikers aan, waaronder prominente namen uit de tech- en mediabranche. Bluesky is nog relatief klein, met 18,3 miljoen geregistreerde gebruikers, in vergelijking met X dat zo’n 259 miljoen dagelijkse actieve gebruikers heeft*. De app is momenteel zowel in de App Store als de Play Store het populairste socialmedianetwerk.
De groei van Bluesky is indrukwekkend en Bluesky’s opkomst weerspiegelt een bredere beweging binnen socialmedia-platforms. Gebruikers worden steeds kritischer over privacy, datagebruik en de macht van grote technologiebedrijven. Na de overname van Twitter door Elon Musk in 2022 zochten veel gebruikers naar nieuwe plekken voor online interactie.
Bluesky heeft hierop ingespeeld met een duidelijke missie: social media decentraliseren en gebruikers meer controle geven over hun online ervaring. Met een focus op open protocollen en decentralisatie past Bluesky in een bredere trend: de opkomst van zogeheten open socials. Naast Bluesky zien we ook platforms als Mastodon, Threads en Nostr terrein winnen. Maar wat zijn open socials eigenlijk, en wat maakt deze alternatieven interessant?
Wat zijn open socials?
Open socials zijn socialmedia-platforms die anders werken dan bekende platforms zoals Facebook of X. Ze worden niet beheerd door één bedrijf, maar zijn gebouwd op systemen (ook wel: open protocollen) waar gebruikers meer zeggenschap hebben. Je bepaalt zelf hoe je gegevens worden gebruikt, met wie je interactie hebt en welke berichten je ziet, omdat je invloed hebt op de algoritmes. Dit geeft gebruikers meer controle en maakt open socials een interessant alternatief voor de grote, gecentraliseerde platforms die de markt domineren.
De onderliggende technologieën, zoals ActivityPub (gebruikt door Mastodon) en het AT Protocol (van Bluesky), zijn open standaarden. Deze standaarden maken interoperabiliteit mogelijk, wat betekent dat gebruikers van verschillende platforms vaak toch met elkaar kunnen communiceren. Denk bijvoorbeeld aan e-mail: iemand met Gmail kan zonder problemen een bericht sturen naar een Outlook-gebruiker.
Voordelen van open socials
- Privacy en eigenaarschap van data: gebruikers behouden controle over hun gegevens, wat belangrijk is nu datalekken en privacyschendingen regelmatig voorkomen.
- Decentralisatie: omdat er geen centrale autoriteit is, zijn deze platforms minder gevoelig voor censuur en monopolisering. Gebruikers kunnen servers kiezen die passen bij hun waarden en voorkeuren.
- Flexibiliteit: met open protocollen kunnen ontwikkelaars en gebruikers nieuwe functies en integraties ontwikkelen, wat innovatie stimuleert.
- Authenticiteit: open socials leggen vaak meer nadruk op gemeenschappen en authentieke interacties, wat zorgt voor minder toxiciteit en meer oprechte verbindingen.
Nadelen van open socials
- Complexiteit voor beginners: de decentrale opzet kan verwarrend zijn voor nieuwe gebruikers. Bij platforms zoals Mastodon moeten gebruikers kiezen bij welke server (of ‘instance’) ze zich willen aansluiten. Wat lastig kan zijn door de vele opties, interesses en verschillende beheerders. Bij Nostr komt daar nog de complexiteit van het kiezen en instellen van ‘relays’ bij, die fungeren als tussenstations die berichten van gebruikers doorgeven. Dit vereist dus de nodig technische kennis voor een goede werking van het platform.
- Gefragmenteerde ervaring: omdat gebruikers verspreid zijn over verschillende servers of netwerken, voelt het minder als één samenhangende gemeenschap. Dit kan interacties beperken.
- Lagere gebruiksvriendelijkheid: veel open socials zijn nog in ontwikkeling en missen de verfijning en gebruiksvriendelijke interfaces van platforms zoals Instagram of TikTok.
- Minder bekendheid: deze platforms hebben vaak een kleinere gebruikersbasis, wat het moeilijker maakt om een breed publiek te bereiken of snelle groei te realiseren.
Maar hoe zit het dan met die diverse microblogging-platforms? Kanalen zoals Bluesky, Mastodon, Threads en Nostr bieden verschillende benaderingen van sociale interactie, elk met hun eigen kenmerken, voordelen en uitdagingen.

Shutterstock
Bluesky: snel, eenvoudig en exclusief
Bluesky werd in 2021 geïnitieerd door Jack Dorsey, mede-oprichter van Twitter, als een experiment in decentrale social media. Nu staat Jay Grabber aan het roer, de 33-jarige CEO die aan de start stond van de ontwikkeling van dit platform. Bluesky werkt met het AT Protocol, dat gebruikers de controle geeft over hun data en algoritmes. De huidige populariteit was in eerste instantie te danken aan de exclusiviteit; toegang was alleen mogelijk via uitnodigingen. Dit is sinds begin 2024 veranderd. Bluesky is nu toegankelijk voor het hele publiek.
- Voordelen: intuïtieve interface, controle over algoritmes, op privacy gericht.
- Nadelen: beperkt qua functies in vergelijking met gevestigde platforms.
Mastodon: een netwerk van netwerken
Mastodon bestaat al sinds 2016, maar kreeg een boost toen Elon Musk Twitter overnam. Het platform werkt met een federatief model, waarbij gebruikers zich aansluiten bij een server (of ‘instance’). Dit kan in het begin verwarrend zijn, maar biedt ultieme flexibiliteit en controle. Veel organisaties, zoals mediabedrijven en non-profits, hebben hier hun plek gevonden.
- Voordelen: decentralisatie, sterke community-focus.
- Nadelen: steile leercurve, soms gefragmenteerde ervaring.
Threads: Meta’s nieuwste poging
Threads, gelanceerd door Meta (het moederbedrijf van Facebook en Instagram), probeert een toegankelijk alternatief voor Twitter te bieden. Het platform is geïntegreerd met Instagram, wat voor een snelle start zorgde. Echter, de afhankelijkheid van Meta roept vragen op over privacy en eigenaarschap van data. Sinds eind 2024 is Threads ook geüpdatet naar een federatief platform.
- Voordelen: gebruiksvriendelijk, groot netwerk van gebruikers.
- Nadelen: privacyzorgen, omdat het onderdeel is van Meta.
Nostr: het tech-savvy alternatief
Nostr staat voor ‘Notes and Other Stuff Transmitted by Relays‘ en is een open protocol voor sociale interactie. Hoewel het platform technisch van aard is, groeit het in populariteit dankzij early adopters zoals Jack Dorsey. Met een focus op decentralisatie en eenvoudige technologie biedt het een niche-optie voor gebruikers die waarde hechten aan autonomie.
- Voordelen: volledig open en gedecentraliseerd, hoge mate van privacy.
- Nadelen: minder gebruiksvriendelijk, kleinere community.
Wat betekent dit voor jou?
De verschuiving naar open socials biedt kansen om authentieke connecties met jouw niche-doelgroepen op te bouwen. Platforms zoals Mastodon en Bluesky vragen om een community-first benadering, waarin je als merk niet alleen zendt, maar ook actief deelneemt aan gesprekken. Waar platforms zoals Facebook of Twitter vaak gericht zijn op schaal en advertenties, leggen open socials de nadruk op de gebruikers zelf. Doordat deze platforms vaak gedecentraliseerd zijn, betekent het dat de gemeenschap meer controle heeft over de inhoud, interacties en de manier waarop het platform functioneert.
Dit maakt dat de kwaliteit van interacties en de onderlinge relaties tussen gebruikers centraal staan. In plaats van simpelweg likes en volgers te verzamelen, worden mensen aangemoedigd om gesprekken aan te gaan, samen te werken en inhoud te creëren die de gemeenschap ten goede komt. Dit versterkt de betrokkenheid en zorgt voor een gezondere, meer inclusieve online omgeving, waar gebruikers zich meer verbonden voelen met de platformen en elkaar, in plaats van alleen met algoritmes of advertenties.
Bovendien wordt op deze platforms vaak veel waarde gehecht aan privacy en autonomie, wat ook betekent dat de gemeenschap zorgt voor een veiliger en transparanter online ecosysteem. Als je je als bedrijf inzet op transparantie en menselijkheid kun je hier een voorsprong behalen.
Een keerpunt in social media
Bluesky en andere open socials markeren een belangrijk keerpunt voor socialmedia-platforms. Open socials zijn een interessant alternatief voor traditionele platforms, vooral voor mensen en bedrijven die waarde hechten aan privacy, autonomie en innovatie. Hoewel deze platforms niet direct de dominante positie van X, Facebook of Instagram zullen overnemen, bieden ze mooie kansen voor gebruikers en bedrijven die openstaan voor vernieuwing.
Ze vragen alleen wel om een andere mindset: het kost meer tijd en moeite om ze te begrijpen en effectief te gebruiken. Als je die investering wil doen, bieden open socials een veelbelovend alternatief dat kan bijdragen aan een gezondere online interactie. Ben jij klaar om je eerste stappen te zetten?
Psst! Wist je dat je Frankwatching ook kunt volgen op Bluesky en Threads? (red.)
*Bron inleiding: Business Insider