Een leven lang leren: 4 nieuwe vormen om je kennis te vergroten

Als professional weet je dat er na je studie nog een leven lang leren overblijft. Leren houdt niet op na je schooltijd. Enerzijds omdat je vakgebied zich steeds sneller ontwikkelt, en anderzijds omdat je ook als mens nooit bent uitgeleerd. In dit artikel geef ik een overzicht van vormen om te leren, om je kennis te vergroten.

Ik pretendeer niet compleet te zijn in het overzicht. In mijn volgende artikel ga ik in op de vormen om je vaardigheden te ontwikkelen.

Het leren verandert

Leren is tegenwoordig veel meer dan alleen de markt van cursussen volgen in een zaaltje (classroom training). Mensen leren vooral ook in hun dagelijkse werk. Dit wordt ook wel het 70-2-10 principe van Charles Jennings genoemd.

Onderzoeker Carol Dweck (TED talk) introduceerde enkele jaren geleden de termen fixed mindset en growth mindset. Mensen met een growth mindset kunnen alles leren. Ze beseffen dat je er wel wat voor moet doen, dat het niet vanzelf gaat, en dat veel oefenen helpt.

Leren is hip

Leren is ook hip tegenwoordig. Het Spotifymodel (all you can learn voor een vast bedrag per maand) heeft zijn intrede gedaan en de hippe termen en oplossingen vliegen je om de oren.

Zo is er naast e-learning en blended learning (een mix van klas en online), massive online open course (MOOC), private small online course (SPOC), praktijkleren, spelend leren en informeel leren. En voor de lerende zijn er leerdoelen, maar ook leerreizen of learning journeys, leermomenten, leerelementen, leeracties, leerpakketten en persoonlijke leerabonnementen. Misschien wel vergelijkbaar met de sportschool. De hersenen moeten immers ook in training blijven, maar je kiest zelf welke intensiteit, welke support, welke gebieden je aanpakt en met welke hulpmiddelen je dat doet.

Leren via je werk

Werk je in een grote organisatie, dan zijn vaak de mantelovereenkomsten met de grote trainingsbureaus leidend. Zij geven nog voornamelijk klassikaal hun trainingen, ook wel formeel leren genoemd. Ze zijn aan het omvormen naar blended learning, dat wil zeggen: een combinatie van contactonderwijs en e-learning. Of ze bieden de deelnemers na afloop van de training een app. Dit is vaak een soort spiekbrief met de belangrijkste leerpunten uit de training. Vroeger kreeg je dit op een klein kaartje voor in je agenda of portemonnee.

Voor interne bedrijfstrainingen ken je wellicht al e-learningmodules die je achter je bureau of thuis volgt.

Persoonlijke leerstijl

Weet je wat voor jou de beste manier is om iets te leren? Waarschijnlijk wel in je onderbewuste, maar kun je het ook benoemen?

Enkele vragen die helpen om er achter te komen wat jij het fijnste vindt:

• Leer je graag alleen of liever in een groep?
• Wil je het direct zelf uitproberen of liever eerst lezen of luisteren of liever kijken?
• Leer je graag van een expert of is een amateur, een collega, een ervaringsdeskundige goed genoeg voor jou?
• Wil je er de deur voor uit of juist liever niet?
• Wil je een moderne vorm of liever niet?
• Wat is je budget?

De leerstijlen van Kolb

De Amerikaanse onderwijskundige David Kolb deed veel onderzoek en onderscheidt vier leerstijlen door mensen op twee assen in te delen. Leer je abstract of concreet en leer je actief of reflectief? Deze twee assen leiden tot vier leerstijlen:

1. De Doeners willen graag snel aan de slag, niet te veel lezen, wel veel ervaren. Actie!
2. De Dromers willen graag observeren hoe anderen het doen en vervolgens reflecteren. Ze bekijken een vraagstuk graag van alle kanten.
3. De Denkers willen graag reflectief observeren en abstract conceptualiseren. Ze willen eerst zelfstandig de theorie doornemen. Boeken werken goed voor de denker.
4. De Beslissers willen graag een actie plannen en uitvoeren. Theorieën vinden ze niet zo interessant. Ze hebben graag een stappenplan en praktijkcases.

Doe hier de Kolb-test om jouw leerstijl te ontdekken.

Manieren om kennis te vergaren

Stel, je wil meer weten over een bepaald onderwerp of vakgebied. Bedenk dan eens hoe jij het liefste leert en kies dan de vorm die voor jou het meest effectief is. In onderstaand schema vind je een overzicht van allerlei vormen van leren. De eerste vijf zijn meer conventionele manieren, de tweede vier meer innovatief in hun vorm.

	Interactie met anderen	Anytime?	Taak student	Kosten	Voorbeelden van platforms	Contentleverancier
Boeken, tijdschriften	nee	ja	lezen	laag	uitgeverijen	experts
Websites	beperkt	ja	lezen	laag	blogs voor professionals	kan iedereen zijn
Lezing of congres	ja	nee	luisteren	midden	uitgevers, bedrijven, instituten	experts
Studiegroepjes	ja	nee	luisteren en discussiëren	laag	n.v.t.	andere studenten
Klassikale training	ja	nee	luisteren en discussiëren	midden-hoog	opleidingsinstituten, trainingsbureaus	experts
Podcasts	nee	ja	luisteren	laag	apps als Podcast (Apple), PodBean, Stitcher	kan iedereen zijn
Video's	nee	ja	kijken	geen	YouTube	kan iedereen zijn
MOOC (Massive Open Online Course)	beperkt	ja	kijken	laag	FutureLearn, Coursera	universiteiten
Online cursus	beperkt	ja	kijken en doen	laag	Udemy	kan iedereen zijn

De nieuwere vormen licht ik hieronder toe.

1. Podcasts

Podcasts zijn audiobestanden met gesproken woord die je kunt beluisteren wanneer jij dat wil. Vanuit een app of vanuit een browser. De podcasts-apps lijken een beetje op YouTube. Dat wil zeggen: je zoekt in de app op een woord en krijgt suggesties voor podcasts. Er is een genre-indeling. Podcast-afleveringen zijn vaak onderdeel van een serie, een podcast-kanaal. Als je je abonneert op een kanaal, komen nieuwe afleveringen vanzelf in je app terecht. Iedereen kan een kanaal beginnen, je komt dan ook professionele radiomakers en amateurs tegen.

Podcasts zijn er in fictie- en non-fictievorm. Bij de non-fictievorm heb je monologen en dialogen (gesprekken of interviews). Een podcast luisteren is bijna altijd gratis. Het is een geschikte manier om laagdrempelig op zoek te gaan naar kennis, en deze al luisterend tot je te nemen, bijvoorbeeld tijdens een wandeling of autorit.

Voorbeelden: Podbean, Stitcher.

2. Video’s

In filmpjes kunnen dingen goed uitgelegd worden, beelden versterken vaak goed de teksten. Op YouTube staan miljoenen video’s waarvan een deel gemaakt is om iets uit te leggen of voor te doen. YouTube biedt geen ordening, maar wel een goede zoekfunctie. De kwaliteit wordt niet bewaakt, iedereen kan alles er op zetten. De kwaliteit loopt dus ook sterk uiteen. De bekende TED talks zijn vaak van hoge kwaliteit. Instructiefilmpjes die iemand thuis heeft opgenomen zijn vaak van mindere kwaliteit, maar kunnen toch zeer informatief zijn.

Het fijne van YouTube is dat je na afloop van een filmpje suggesties krijgt van nieuwe, vergelijkbare filmpjes. Zo kun je heel gemakkelijker een paar relevante filmpjes achter elkaar kijken.

3. MOOC

MOOC’s zijn gratis online hoorcolleges van universiteit en hoge scholen. De afkorting staat voor Massive Open Online Course. Op diverse platforms staan deze colleges bijeen. In de Verenigde Staten is bijvoorbeeld Coursera erg groot, uit Groot-Brittannië komt FutureLearn. In Nederland is geen eigen groot platform, universiteiten bieden hun colleges op internationale platforms aan.

Coursera

Coursera is een Amerikaans platform dat 1600 cursussen aanbiedt, verdeeld in tien vakgebieden. De content komt van 145 universiteiten, waaronder vijf Nederlandse universiteiten. Coursera is ontwikkeld door hoogleraren van Stanford University, die hun colleges breder beschikbaar wilden maken.

Je kunt steeds een beperkt deel van de cursus gratis volgen. Voor de volledige inhoud moet je 30 tot 100 dollar betalen. Als je de volledige cursus van vier tot zes weken succesvol hebt doorlopen, ontvang je een certificaat. Meerdere cursussen samen vormen een specialisatie, die 250 tot 500 dollar kost. Daarnaast biedt Coursera ook volledige, erkende studies online aan. De universitaire cursussen van Coursera zijn in het Engels, en kosten relatief weinig geld. Ik heb er zelf geen ervaring mee.

FutureLearn

FutureLearn is een Brits platform, voortgekomen uit de Open University. Hun missie is om onderwijs toegankelijk te maken voor iedereen. Ze helpen kennisinstituten om hun content op een toegankelijke, digitale manier beschikbaar te stellen.

Het platform FutureLearn staat vol met gratis cursussen van universiteiten en culturele instituten van over de hele wereld. Er staan ook drie Nederlandse universiteiten op. Op dit moment biedt FutureLearn 265 cursussen aan, verdeeld over dertien vakgebieden. Futurelearn biedt dus een platform, de 109 partners bieden de content. De cursussen hebben een vaste startdatum en duren twee tot acht weken.

De cursussen worden volgens een zeer gebruiksvriendelijk en vast format aangeboden, met video’s, artikelen, quizjes, tests en discussiemogelijkheden. Na afloop kun je een bewijs van deelname of een certificaat van voltooiing kopen. Volg je alleen de cursus en hoef je geen bewijs, dan betaal je niets.

Mijn eigen ervaring: ik deed een zesweekse cursus e-health, gegeven door de Universiteit van Twente. De website is zeer gebruiksvriendelijk, de interface zit goed in elkaar. De cursus was leerzaam en leuk. Hoe goed de stof blijft hangen, weet ik niet. Ik merkte dat ik de lessen niet altijd met volledige aandacht volgde. Even een uurtje op een avond thuis tussen andere dingen door, is echt anders dan naar een locatie gaan om daar met een groep enkele uren met die cursus bezig te zijn. Ik heb nu wel alweer twee andere cursussen uitgekozen om te gaan volgen.

4. Online cursus

Een online cursus verschilt met een MOOC, omdat de aanbieders niet per se kennisinstellingen zijn. Op online cursusplatforms kan iedereen een cursus aanbieden. Er zijn veel gespecialiseerde platforms. Van de brede, algemene platforms was Lynda de eerste, is Skillshare een grote en is Udemy één van de bekendste.

Udemy

Udemy is een marktplaats, een online platform waar iedereen cursussen op kan aanbieden. Er staan momenteel 42.000 cursussen op, verdeeld over tien interessegebieden. Er zijn meer dan 20.000 instructors, contentleveranciers.

De prijs van de cursussen wordt bepaald door de instructor, er staan zowel gratis cursussen op als cursussen van 200 euro. Elke cursus bestaat uit lessen, elke les bestaat uit een filmpje. Sommige cursussen bestaan uit wel veertig lessen die je in eigen tempo volgt. Er zijn geen toetsen of certificaten en geen kwaliteitsgaranties. De meeste cursussen zijn in het Engels.

Udemy helpt experts dus om hun kennis te delen en hun expertise te gelde te maken.
Een cursus volgens via Udemy is een laagdrempelige manier om op zoek te gaan naar kennis van experts van over de hele wereld. Het aanbod is enorm en het niveau verschilt, dus je moet zelf goed zoeken naar wat voor jou geschikt is.

Een leven lang leren

Je ziet, er is veel meer mogelijk dan een congres bezoeken, een training volgen of een studieboek lezen. Ik heb in dit artikel gepoogd je een overzicht te geven van de veranderingen die er nu gaande zijn in de wereld van het leren door volwassenen. Want leren, dat doe je een leven lang. Ik wens je veel nieuwe kennis en veel prettige leerervaringen toe.

Welke ervaringen heb jij met leren via dit soort tools? Laat het in een reactie hieronder achter.