Klaar met de vooroordelen, laat als communicatieprofessional het verschil zien

Het oordeel over het communicatievak veranderen? Laten we de komende 10 jaar niet hetzelfde ‘olifantenpaadje’ nemen, maar daadwerkelijk proberen een stap of liever zelfs meerdere stappen in de goede richting te zetten. In dit artikel vertel ik hoe jij dit als communicatieprofessional kunt doen en het verschil kunt laten zien.

Een aantal weken geleden las ik het artikel ‘De 6 vooroordelen waar communicatieprofessionals klaar mee zijn’. Natuurlijk herken ik ze als communicatieprofessional alle zes. Maar toch vind ik het jammer – zelfs schokkend – dat we hier in 2022 nog steeds over schrijven. Deze vooroordelen waren er 10 jaar geleden ook al. Blijkbaar zijn we er in de tussentijd niet in geslaagd ze weg te nemen.

Bewustwording

Veel van wat er geschreven wordt over ons vak kan bijdragen aan bewustwording over onze meerwaarde als communicatieprofessional. Je kunt het bovenstaande artikel delen met je baas of collega’s en hopen dat ze de inhoud ervan onthouden. Maar ik vraag me af of ze vervolgens begrijpen wat het verschil is tussen jouw inzet en die van een ‘niet-communicatieprofessional’.

Dat verschil is soms lastig uit te leggen. Helemaal als we zelf niet het verschil kunnen noemen tussen de ‘communicatieve vaardigheden’ die in elke functieomschrijving staan en communicatie als vak. Want wat als ‘Gerda van Financiën’ toevallig prima teksten schrijft omdat zij in haar vrije tijd romans schrijft? Of dat wijkmanager Pim heel goed weet wat er speelt in zijn wijk omdat hij zijn netwerk goed weet in te zetten?

Dan kan het dus voorkomen dat Gerda beter schrijft dan ik als communicatieprofessional (die soms moeite heeft met ‘d-tjes’ en ‘t-jes’). Of dat ik beter aan Pim kan vragen wat inwoners van een bepaald besluit vinden dan een grootschalige enquête hierover uit te zetten. Laten we het containerbegrip ‘communicatie’ proberen te ontleden. En het verschil laten zien tussen communiceren als vaardigheid – wat iedereen de hele dag doet –  en communicatie als vak van de professional.

Communicatie als vak

Het communicatievak bestaat uit veel verschillende onderdelen. Denk aan public relations, woordvoering, (digitaal) contentbeheer en monitoring en redactiewerk. Voor deze onderdelen heb je weer verschillende vaardigheden nodig zoals onderstaande of varianten hierop:

• Omgevingsbewustzijn: inschatten wat het effect van jouw gedrag is op anderen
• Inlevingsvermogen: inleven en rekening houden met de situatie en gevoelens van anderen
• Luisteren: horen, doorvragen en willen begrijpen wat de ander te vertellen heeft
• Taal- en beeldvaardigheid: spreken, schrijven en verbeelden op een manier die aansluit bij de ander
• Netwerken: actief herkennen en aansluiten bij relevante groepen/netwerken

De verschillende onderdelen en bijbehorende vaardigheden maken ons werk afwisselend, maar maken de meerwaarde van ons vak ook lastiger uit te leggen aan de niet-communicatieprofessional. Want waar wij deze vaardigheden heel bewust combineren en inzetten, doen zij dit vaak onbewust of niet.

Daarnaast zijn wij als communicatieprofessionals ook geen ‘alleskunners’. Vaak komen we een heel eind, maar niemand is heel goed in alle onderdelen en vaardigheden van ons vak. Gelukkig maar, want hoe fijn is het om elkaar binnen het vak of een team aan te kunnen vullen.

Communiceren als vaardigheid

Ook niet-communicatieprofessionals zetten de eerder genoemde communicatieve vaardigheden in meer of mindere mate in tijdens het communiceren. En ook al doen zij dit vaak onbewust, ze zijn dus niet ‘communicatief beperkt’. Ze weten echt wel dat je met een kind van zes op een andere manier communiceert dan met een boze buurman of zakelijke klant.

Dit kan betekenen dat iemand buiten het communicatieteam een bepaalde vaardigheid soms beter beheerst of inzet dan jij (denk aan Gerda en Pim). Als wij de organisatie niet uitleggen dat communicatie een combinatie is van het bewust inzetten van de verschillende vaardigheden, dan blijven er vooroordelen over ons vak bestaan.

Communicatieprofessional, laat het verschil zien!

Laten we stoppen met klagen dat anderen ons werk niet begrijpen en waarderen, maar aan de slag gaan om het verschil te laten zien. Zodat zij zich bewust worden van de meerwaarde van ons werk en de tijd, kennis en ervaring die daarvoor nodig is. Laat in je advies duidelijk zien dat je de verschillende communicatieve vaardigheden hebt gecombineerd en op basis daarvan een passende communicatieaanpak hebt bedacht. Of leg uit aan je klant of collega hoe en waarom je zijn of haar tekst geredigeerd hebt.

Organiseer een interne ‘week van de communicatie’ waarin je op verschillende manieren laat zien waar jouw meerwaarde in het totale communicatieproces zit. Of zorg voor een goed onboardingsprogramma. Hiermee weten nieuwe medewerkers precies waar je als communicatieprofessional voor staat en wat je van hen verwacht.

Omarm de communicatieve kwaliteiten van de niet-communicatieprofessionals! Wees er trots op en maak er gebruik van. Dit scheelt jou heel veel tijd die je kunt besteden aan de andere vaardigheden die nodig zijn voor een totale communicatieaanpak. Een aanpak die zó effectief is dat anderen niet meer om je heen kunnen en willen…